80% mieszkańców Indii to hindusi, opowiadający się za jedną z religii hindu.

Wiele obrzędów, rytuałów i świąt hinduskich jest obchodzonych przez wszystkich mieszkańców Indii, niezależnie od przynależności religijnej. Niektóre mają charakter wyłącznie regionalny, a ich pochodzenie ginie w pomrokach dziejów, inne zaś są powszechnie znane i świętowane na terenie całych Indii. Islam, buddyzm, dżinizm, sikhizm i inne religie, odłamy (sekty) i ugrupowania, pozostałe 20%, uczestniczą w wielu świętach panindyjskich.

Poza świętami religijnymi istnieje ogromna ilość przeróżnych ceremonii domowych związanych z życiem codziennym. Niektóre są odprawiane tylko przez kobiety — poranne przystrojenie domowej świątyni, rytualne oczyszczanie domu w poszczególne dni tygodnia; inne tylko przez mężczyzn — poświęcanie zaprzęgu, wozu, narzędzi pracy i materiałów używanych w pracy.

Daty wszystkich świąt są ruchome, gdyż są ustalane według kalendarza księżycowego.

Podczas panowania niektórych cesarzy z dynastii Wielkich Mogołów (1526-1707) istniał zakaz odprawiania świąt holi i diwali.

Niektórzy hindusi uczęszczają do świątyni na poranną lub wieczorną pudżę, większość odprawia modlitwy samodzielnie przy ołtarzu domowym. Uczestnictwo w pudży nie jest obowiązkowe. Pudża nie jest ani nabożeństwem (język wyznań chrześcijańskich), ani tym bardziej mszą (która jest w swej istocie ofiarą Ciała i Krwi Chrystusa i przemianą w chleb i wino, a także pamiątką ofiary i przemienienia pańskiego). Rytuał pudży nie jest nigdy ofiarą, lecz powtórzeniem aktu jedności z bogiem i podłączeniem się w sferę sacrum — tot twam asi.

Jednym z najważniejszych gestów religijnych jest nałożenie tiki, tilaku — czerwonego znaku na czole, wspólnego wszystkim religiom hindu, będącego jednocześnie ich widocznym znakiem rozpoznawczym. Za czasów Wielkich Mogołów hindusom nie wolno było nosić tiki.

Rytuał kremacji ciała zmarłego jest panindyjski, praktykowany przez wszystkie religie i odłamy religijne subkontynentu indyjskiego. Kremacja ma zawsze miejsce na wolnym powietrzu, nad rzeką na przeznaczonym do tego celu ghacie. Wielu synów goli głowę po stracie jednego z rodziców. Poza tym nie istnieje jakiś określony model powtarzany przez wszystkich, lecz każdy region, rodzina i dżati mają swoje szczególne obyczaje. Na przykład, jednym z rytów jest śraddha, przestrzegana tylko przez warnę braminów, wykonana paręnaście dni po kremacji ciała, kiedy rodzina rozrzuca w domu zmarłego kulki ryżowe, które pomagają duszy zerwać więzy ze światem,

Często też obchodzona w sposób świąteczny jest noc pełni księżyca, purnima, zwłaszcza jesiennego zrównania dnia i nocy. Świąt jest w Indiach bliżej nieokreślona ilość.


Niektóre hinduskie święta religijne
Diwali, dipawali — najważniejsze święto obchodzone w całych Indiach, rozpoczyna się w 14-ty dzień księżycowy miesiąca kartik, po dwóch tygodniach ciemności, gdy księżyc jest w nowiu, a więc w czarnym księżycu, między końcem września a początkiem listopada; dipa to mała lampka oliwna, zaś awali znaczy rząd — podczas święta wszyscy hindusi, niezależnie od wyznawanej religii, wystawiają przed dom rzędy zapalonych lampek oliwnych. Jest to symboliczne zwycięstwo światła nad ciemnością, dobra nad złem, na pamiątkę zwycięstwa boga Ramy nad demonem Rawaną. W opowieści mitologicznej, ludzie uszczęśliwieni tym ostatecznym rozgromieniem zła oświetlali drogę bogu Ramie kiedy powracał w triumfalnym marszu z Sitą, Lakszmaną i Hanumanem ze Sri Lanki do Ajodhji. → Ramajana

Jest to więc radosne święto zwycięstwa i podczas rodzinnych spotkań wszyscy opowiadają o swoich małych i wielkich sukcesach. Obchodzą je wszyscy hindusi w każdym zakątku Indii, ale wszędzie przybiera jakąś lokalną niepowtarzalną formę. Trwa pięć dni i każdy dzień poświęcony jest innej opowieści mitologicznej.

Pierwszy dzień kończy czas porządków i sprzątania po monsunie, kiedy trzeba było ostatecznie usunąć wszystkie brudy i szkody, opróżnić dom z wilgotnych staroci i część starych przedmiotów domowego użytku zastąpić nowymi. Domy, pomalowane nową farbą dekoruje się girlandami kwiatów i zapala dużą ilość kadzidełek, by usunąć stęchłe zapachy. Urzędy i lokale są odnawiane w podobny sposób. Już na parę dni przed świętem zaczynają się wielkie zakupy i każda kobieta otrzymuje od męża w prezencie co najmniej jedno nowe sari i jakąś piękną, nową biżuterię. Dzieci często otrzymują to, o czym marzyły od miesięcy, a zwłaszcza tradycyjne bengalskie ciasteczka. Mężczyźni również odnawiają część swej garderoby.

Podczas drugiego dnia Diwali, świętuje się zwycięstwo Kriszny nad demonem Narakasurą, uwalniające świat od strachu. Demon zrzucił na wioskę w czasie monsunu wzburzone potoki wód i ludzie umierali ze strachu, obawiając się o swój dobytek, ale Kriszna uniósł wtedy małym palcem u ręki górę Gowardhanę i ludzie mogli się pod nią schronić (według innych opowieści, Indra sprowadził potoki deszczu na wioskę). Powodem do radości podczas święta Diwali jest zniszczenie sił zła i demonów zagrażających spokojowi człowieka.

Trzeci dzień to święto bogini Lakszmi — jest to czas zamykania ksiąg rachunkowych i otwierania nowych, czas podsumowania zysków i strat dużych i małych przedsiębiorstw, początek roku finansowego, zmian cenowych i wprowadzania nowych rozliczeń. W tym dniu można i wręcz należy uprawiać hazard — Śiwa został ograny przez swoich synków i wszystko stracił.

Ostatni dzień jest świętem brata i siostry. Bracia odwiedzają siostry przynosząc im prezenty i otrzymują bhai tikę, czerwony znak siostrzanej wierności i oddania. Wszystkie kobiety i dziewczęta pieką ciasteczka i goszczą swych braci w domu (kiedyś była to okazja do sprawdzenia, czy siostrze nie dzieje się krzywda w rodzinie męża).

Sikhowie świętują zniszczenie sił zła, ale mają jeszcze inny powód do radości, gdyż w 1620 roku na święto Diwali zostało uwolnionych z fortecy w Gwalior, więzienia stanowego Wielkich Mogołów, 52 radżów hinduskich. Uwolnienia środkami politycznymi domagał się 6-ty guru Sikhów, Hargobinda Singh, którego ludność witała wtedy w świątyniach pełnych zapalonych lampeczek.

Dżiniści obchodzą natomiast ustanowienie dharmy przez Mahawirę.

Durga-pudża (dassera, daśahara, dussehra) — jedno z największych świąt religijnych północnych Indii, obchodzone każdego roku przez dziewięć dni, navaratri (wrzesień-październik). W czasach archaicznych było to święto zbiorów (dożynki) i początek pory chłodnej. Durga otrzymywała podziękowania za obfite plony, a ją samą często przedstawiano pod postacią dziewięciu roślin pasterskich owiniętych w sari. W czasie tego święta czci się zwycięstwo Durgi nad bawołem-bykiem, Mahisasurą, symbolem sił chaosu i nieuporządkowania. Buduje się ołtarze dla posągu Durgi z gipsu, słomy i gliny, kolorowo malowane i ozdobione w dary natury. Przez dziewięć dni oddaje się cześć bogini, a następnie przenosi się ją w korowodzie (dzisiaj są one obwożone na traktorach) nad rzekę i topi. Durga nie ma świątyń stałych, ale pamięć o jej zwycięstwie jest odnawiana corocznie. Po utopieniu posągu następuje czas długiego oczekiwania na powrót bogini. Pieśni jakie towarzyszą temu świętu są posępne i żałobne, gdyż Durga jest utożsamiana z córką, która wyszła z domu ojca do domu męża i tylko raz w roku może odwiedzić swoja rodzinę i nacieszyć się spotkaniem z matką. To święto jest szczególnie obchodzone przez kobiety.

Ganeśa Czaturthi — jego urodziny wypadają w sierpniu/wrześniu i są uroczyście obchodzone w całych Indiach, ale najhuczniej w stanie Maharashtra. W każdym domu robi się posągi i figurki Ganeśi z wszelkich możliwych materiałów, maluje się je na wszystkie kolory, stroi girlandami z kwiatów, ofiaruje orzech kokosu i adoruje przez parę dni. Jest to święto szczególnie hucznie obchodzone przez dzieci, które utożsamiają się z grubaskiem-słonikiem, przebierają się za niego i biegają szczęśliwe po ulicach miast i miasteczek, korzystając z wyjątkowej swobody i objadając się słodyczami. W ostatnim dniu święta wszystkie rzeźby, statuetki i obrazki topi się w wodzie.

Holi — święto wiosennego zrównania dnia i nocy, w pełnię księżyca (luty-marzec), kojarzone z odejściem zimy.

Na północy Indii poświęcone Krisznie, a na południu — bogu miłości Kamie. Kriszna żalił się, że skóra Radhy jest biała, a jego — ciemna, i Jaśoda poradziła mu, żeby posypał ją kolorowym proszkiem. Tak więc w tym dniu wszyscy świętujący obsypują się kolorowym proszkiem i tańczą z radości. Kolor czerwony oznacza nową krew płynącą w żyłach, przynoszącą życie i miłość. Krisznie składa się w ofierze prasad, dar z czerwonych kwiatów drzewa asioki, symbol miłości. Wieśniacy śpiewają rozpustne piosenki, a wieczorem palą ogniska i pieką placki.

Pongal — święto końca zbiorów w Tamil Nadu, w połowie stycznia, trwające cztery dni. Wszyscy częstują się nawzajem pongalem — jest to mieszanka ryżu, cukru z trzciny cukrowej, grochu i mleka, symbol obfitości i powodzenia w przedsięwzięciach. Szczególne podziękowania należą się zwierzętom, dzięki którym dokonano dobrych zbiorów — woły i bawoły są specjalnie kąpane, przystrajane, maluje im się rogi i racice (na czerwono i niebiesko), a następnie oprowadza po wiosce i polach. Zwierzęta uroczyście otrzymują pongal w podzięce — dla nich jest to koniec znoju i początek odpoczynku.

Śiwaratri — święto ku czci Śiwy, obchodzone w nocy na przełomie lutego/marca, na pamiątkę odtańczenia przez Śiwę tańca Ananda Tandawa; jest poprzedzone dwudziestoczterogodzinnym postem, a nocne uroczystości skupiają się wokół lingamów, obmywanych mlekiem i obsypywanych kwiatami.

Dżanamastami — święto urodzin Kriszny na przełomie sierpnia/września wymaga przestrzegania 24-godzinnego postu aż do północy, kiedy Kriszna przyszedł na świat. Statuetki boga są oblewane mlekiem, a jego imię powtórzone 108 razy. Tańce i muzyka wprowadzają w trans, a szaleństwu i swawoli nie ma końca — dziś już nie ma takich ekstatycznych pochodów ku czci Kriszny jak dawniej. Zespoły taneczne przedstawiają epizody z jego pasterskiego życia, głównie taniec rasa mandalę.

Wasanta Pańczami — kiedyś obchodzone było tylko na północy, w styczniu, dziś rozprzestrzenia się w całych Indiach. Na ulicach buduje się ołtarze ku czci bogini Saraswati i wiosny (wasanta znaczy wiosna); uczniowie i studenci przynoszą podręczniki szkolne i książki, instrumenty muzyczne, sztalugi, pędzle malarskie i wszelkie przybory szkolne z prośbą o błogosławieństwo.

Ramanavami — urodziny Ramy obchodzi się w marcu/kwietniu, przy zapalonych w świątyniach lampkach odgrywane są fragmenty Ramajany, pieczołowicie przygotowane przez zespoły artystyczne pod okiem braminów (Sitę i jej kobiecy dwór odgrywają tylko chłopcy, synowie braminów).

Karva Chauth
- święto hinduistyczne obchodzone na przełomie sierpnia i października. Obchodzone jest przez kobiety, które modlą się wtedy za swoich mężów. Cały dzień poszczą, dopiero po wschodzie księżyca, gdy mąż da im coś do zjedzenia i do wypicia, mogą zacząć wspólny posiłek. Kobiety niezamężne, które w najbliższym czasie nie zamierzają wyjść za mąż, nie poszczą, za to kobiety, które za mąż chcą wyjść niebawem, również mogą pościć za mężów. Święto Karva Chauth odbywa się co rok. Przed wschodem słońca wszystkie zamężne kobiety mogą zjeść tyle, ile tylko zdołają. Za utrzymanie postu do zachodu słońca, otrzymują od mężów drogi prezent; najczęściej w postaci złotych bransoletek lub złotego naszyjnika.



http://www.indiaguide.pl/india/obrzedy_i_swieta.html